Trwyddedau Beleod, Ffwlbartod, Llygon, Carlymod
Dewch o hyd i fanylion y taliadau arfaethedig ar ein safle ymgynghori ar wefan ‘Citizen Space’.
Mae'r ymgynghoriad yma bellach wedi cau. Bydd CNC yn defnyddio'r adborth i lywio ein cynlluniau codi tâl newydd. Bwriadwn weithredu’r cynlluniau hyn o 1 Ebrill 2023 ymlaen, yn amodol ar gael cymeradwyaeth Gweinidogion.
Mae mamaliaid bach, at ddibenion y dudalen hon, yn cynnwys llygod pengrwn, llygon, llygod, llygod mawr, gwahaddod a draenogod. Gallwch gael gwybodaeth am drwyddedau ar gyfer mamaliaid eraill ar y tudalennau canlynol:
- Trwyddedau ystlumod
- Trwyddedau pathewod
- Trwyddedau dyfrgwn
- Trwyddedau Moch Daear a roddir gan Cyfoeth Naturiol Cymru a Llywodraeth Cymru
- Trwyddedau ceirw
- Trwyddedau'r bele a'r ffwlbart
- Trwyddedau'r wiwer goch
- Trwyddedau llygoden bengron y dŵr
- Thrwyddedau Rhywogaethau Morol a Warchodir gan Ewrop
Mae mamaliaid bach yn cynnwys pryfysorion, fel draenogod, gwahaddod a llygon, a chnofilod, fel llygod a llygod pengrwn. Nid yw pob rhywogaeth yn cael ei gwarchod, ac mae rhai rhywogaethau'n cael eu gwarchod yn fwy nag eraill.
Ni all y dudalen hon roi sylw i bob agwedd ar y gyfraith nac ecoleg mamaliaid, ond mae'n gyflwyniad i ddangos sut y gallwch chi helpu i warchod y rhywogaethau hyn.
Deddfwriaeth y DU
Mae Deddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad 1981 (fel y'i diwygiwyd), 'y Ddeddf', yn rhestru sawl rhywogaeth o famaliaid ar Atodlen 6, sy'n gwahardd eu lladd neu eu cymryd mewn rhai ffyrdd. Maen nhw'n cynnwys y mamaliaid bach canlynol:
- Draenog, Erinaceus europaeus
- Llygon, Soricidae
- Llygoden bengron y dŵr, Arvicola amphibius
Mae llygoden bengron y dŵr wedi'i rhestru ar Atodlen 5 y Ddeddf hefyd. I gael rhagor o wybodaeth, darllenwch 'Trwyddedau llygoden bengron y dŵr'.
Deddfwriaeth Ewropeaidd
Nid oes yr un o'r rhywogaethau sy'n cael sylw yma yn cael eu gwarchod dan Reoliadau Gwarchod Cynefinoedd a Rhywogaethau 2017 ('y Rheoliadau Cynefinoedd'). Mae'r pathew wedi'i restru ar atodlen 5 y Rheoliadau Cynefinoedd. I gael rhagor o wybodaeth, darllenwch 'Trwyddedau pathewod'.
Y Bele
Mae'r bele yn brin iawn yng Nghymru. Mae ambell un wedi cael ei gofnodi'n ddiweddar o Sir Gâr i Eryri, ond yr unig sbesimen i gael ei ganfod yn y 40 mlynedd diwethaf oedd un a laddwyd ar y ffordd yn y canolbarth yn 2012.
Mae gan y bele wddf lliw hufen a chot lliw siocled brown. Mae'n ddringwr ystwyth ac mae angen iddo gael tyllau addas mewn coed i fagu rhai bach. Mae'r bele'n bwyta mamaliaid bach, adar, chwilod, cnau ac aeron. Mae'n dibynnu ar leoliadau coediog, a chreigiog yn aml iawn, sy'n tueddu i fod yn bell oddi wrth bobl.
Mae Deddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad 1981 (fel y'i diwygiwyd) yn gwarchod y bele'n llwyr dan Atodlen 5. Mae hefyd wedi'i gynnwys yn Atodlen 6, sy'n gwahardd dulliau penodol o ddal a lladd.
Ar gyfer rhywogaethau Atodlen 5, mae'n drosedd gwneud y canlynol:
- Cymryd, lladd neu anafu'n fwriadol
- Difa neu ddinistrio ei man cysgodi / llochesu’n fwriadol / ddi-hid
- Tarfu ar y rhywogaeth yn ei man cysgodi / llochesu’n fwriadol / ddi-hid
- Rhwystro mynediad at ei man cysgodi / llochesu’n fwriadol / ddi-hid
- Gwerthu, cynnig gwerthu / neu roi i’w gwerthu
- Meddu
Ffwlbart
Roedd y ffwlbart o fewn dim i ddiflannu o Gymru erbyn 1900 ar ôl cael ei erlid, ond mae'r boblogaeth wedi adennill tir yn rhyfeddol ers hynny. Mae'n byw ym mhob rhan o Gymru unwaith eto er, fe fyddwch chi’n ffodus iawn i gael cipolwg ar un.
Mae gan y ffwlbart farciau 'bandit' unigryw o amgylch ei lygaid a chot frown frith. Mae'n chwip o heliwr – gall ddal cwningod yn eu tyllau, a nofio hyd yn oed. Mae'n byw mewn cynefinoedd amrywiol yn cynnwys twyni tywod, tir ffermio, coedwigoedd a chorsydd.
Mae Deddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad 1981 (fel y'i diwygiwyd) yn rhestru'r ffwlbart yn Atodlen 6. Mae'n gwahardd rhai mathau o ladd neu gymryd anifeiliaid, sy'n cael eu rhestru yn Adran 11. Maen nhw'n cynnwys defnyddio'r canlynol:
- Unrhyw drap neu fagl, dyfais electronig neu sylwedd gwenwynig / sy'n achosi i'r anifail gysgu
- Unrhyw rwyd
- Unrhyw arf awtomatig neu led-awtomatig
- Unrhyw ddyfais ar gyfer goleuo targed / dyfais anelu
- Unrhyw ddyfais dallu
- Unrhyw nwy neu fwg
- Unrhyw recordiad sain fel anifail denu
- Unrhyw gerbyd mecanyddol
Os ydych chi am gynnal arolygon / ymchwil a fyddai'n golygu eich bod yn cyflawni troseddau dan y ddeddfwriaeth hon, rhaid i chi wneud cais am drwydded gan CNC.
Llygon
Os ydych yn bwriadu dal llygon mewn trapiau, gellir gwneir hyn dan:
Unwaith y byddwch wedi’i lawrlwytho, cysylltwch â ni a gadewch i ni wybod eich bod yn bwriadu gweithredu’r drwydded.
Darllenwch yr holl delerau ac amodau sydd wedi’u hatodi wrth y drwydded, yn arbennig amodau 97, 98 a 211.
Carlymod
Os ydych yn bwriadu dal carlymod mewn trapiau, gellir gwneud hyn dan osgoi difrod difrifol i gnydau, eiddo a physgodfeydd:
neu warchod adar gwyllt:
Trwyddedu
Mae Cyfoeth Naturiol Cymru’n rhoi trwyddedau o dan Ddeddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad at ddibenion penodol er mwyn i chi allu gwneud rhai gweithgareddau heb dorri’r gyfraith. Rydym yn rhoi trwyddedau ar gyfer y dibenion canlynol:
- gwyddonol ac addysgol
- gosod modrwy neu nod
- gwarchod anifeiliaid gwyllt neu blanhigion gwyllt, neu eu cyflwyno i ardaloedd penodol
- gwarchod unrhyw gasgliad sŵolegol neu fotanegol
- ffotograffiaeth
- iechyd y cyhoedd neu ddiogelwch y cyhoedd
- atal clefyd rhag lledaenu
- atal difrod difrifol i gnydau, eiddo, pysgodfeydd ac ati
Ni allwn roi trwyddedau ar gyfer gwneud gwaith datblygu o dan y ddeddfwriaeth hon.
Gwneud cais ar gyfer trwydded arolygu
Os hoffech gyflwyno cais am drwydded arolygu ac os nad ydych wedi meddu ar un o'r blaen, bydd angen i chi ddangos bod gennych yr hyfforddiant a'r profiad angenrheidiol. Bydd angen i chi anfon eich ffurflen gais am arolwg a thrwydded cadwraeth wedi’i chwblhau.
Ffurflen geirda
Os nad ydych wedi meddu ar drwydded berthnasol gennym o’r blaen, rhaid i’ch cais gynnwys ffurflen geirda.
Rhaid i'r canolwyr:
- allu rhoi sylwadau ar eu profiad o weithio gyda'r rhywogaethau perthnasol
- gallu defnyddio'r dulliau a'r offer a gynigir yn eich cais am drwydded
- bod yn gymwys eu hunain a rhaid eu bod wedi dal trwydded berthnasol o'r blaen
- bod â phrofiad o'ch gwaith am o leiaf un tymor arolwg
Dim ond un geirda y gallwn ei dderbyn gan y cwmni rydych chi'n gweithio iddo ar hyn o bryd. Efallai y byddwn yn cysylltu â'ch canolwyr i wirio eu datganiadau.
Pwy all wneud cais am drwydded
Dysgwch pwy sy’n gallu gwneud cais ar gyfer trwydded rhywogaethau gwarchodedig
Adnewyddu eich trwydded ac adrodd ar eich gweithgareddau
Os ydych chi eisiau adnewyddu eich trwydded neu adrodd ar y gweithgareddau ydych chi wedi’u gwneud o dan eich trwydded, bydd angen i chi gwblhau ffurflen gais adrodd ac adnewyddu’r drwydded arolygu.
Diwygio eich trwydded
Gallwch ofyn am ddiwygiadau i'ch trwydded gan ddefnyddio'r ffurflenni perthnasol.
Ffurflen gais i ddiwygio
Ffurflen newid trwyddedai
Ffurflen newid ecolegydd
Cysylltu â ni
Gallwch gysylltu â ni am gymorth ar unrhyw adeg cyn neu yn ystod eich cais ar gyfer trwydded.