SoNaRR2020: Diogelu a gwella stociau adnoddau naturiol
SMNR: nod 1
Mae'r amgylchedd naturiol yn rhoi'r pethau sydd eu hangen arnom i fyw a ffynnu, gan ein diogelu rhag peryglon amgylcheddol.
Mae byw, gweithio, dysgu a chwarae'n iach i gyd yn cael eu gwella drwy fynediad i amgylcheddau naturiol o ansawdd da. Mae cysylltu â'r amgylchedd naturiol yn cynnig manteision iechyd meddwl.
Mae angen ecosystemau gwydn i sicrhau bywydau iach. Mae ein hasesiad yn dangos bod mwy i'w wneud o hyd i sicrhau bod lleoedd iach i bobl ledled Cymru, sydd wedi'u diogelu rhag risg amgylcheddol. Mae hyn yn arbennig o wir yn y cymunedau mwy difreintiedig.
Mae COVID-19 yn cael effaith ddofn ar fywyd bob dydd yng Nghymru. Ceir effeithiau eang ar iechyd a lles y boblogaeth ac mae llawer o'r effeithiau hyn yn rhai sylweddol a fydd yn para cryn amser.
Nid oes un asesiad sy'n pennu a yw Cymru'n cyflawni'r nod o sicrhau lleoedd iach i bobl sydd wedi'u hamddiffyn rhag risg amgylcheddol, ond caiff nifer o ddangosyddion eu dwyn ynghyd a'u trafod yn y bennod hon.
Mae'r rhain yn ein galluogi i ddod i'r casgliad nad yw Cymru'n cyflawni'r nod eto, gan gynnwys:
Er mwyn cyflawni nod SMNR lleoedd iach i bobl, wedi'u hamddiffyn rhag risg amgylcheddol ledled Cymru, rydym wedi nodi pedwar cyfle blaenoriaethol ar gyfer gweithredu:
Darparu amwynderau a gwasanaethau hygyrch a fforddiadwy, tai o ansawdd da, addysg a systemau trafnidiaeth integredig. Mae'r rhain i gyd yn cyfrannu at greu a chynnal cymunedau iach.
Darparu dulliau iechyd cyhoeddus ar gyfer manteision cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol, megis mannau gwyrdd diogel a theithio llesol. Dangoswyd bod y rhain yn gost-effeithiol gydag enillion posibl ar fuddsoddiad.
Dylai twf a datblygiad economaidd sicrhau bod ein hadnoddau naturiol yn cael eu defnyddio'n gynaliadwy, drwy dechnolegau clyfar ac arloesol, cynhyrchu ynni adnewyddadwy, caffael cymdeithasol ac atebion sy'n seiliedig ar natur.
Rheoli cylch bywyd adnoddau naturiol, o'u tynnu o'r ddaear i ddylunio a gweithgynhyrchu cynhyrchion, i ddefnyddio gwastraff fel adnodd, i adeiladu economi atgynhyrchiol.
Lawrlwythwch bennod lawn SoNaRR rheoli adnoddau naturiol yn gynaliadwy - nod 3, lleoedd iach i bobl